Woningnieuwbouwambitie ook in 2022 en 2023 niet gehaald

De kabinetsdoelstelling om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen blijft nog ver uit zicht.  In 2021 werden er 71.221 nieuwbouwwoningen opgeleverd. Dat zijn er ruim 1.500 minder dan in 2019. Door de beperkte vergunningverlening verwacht ING Research dat het aantal gerealiseerde nieuwbouwwoningen in 2022 niet stijgt en uitkomt op circa 71.000 en volgend jaar daalt tot 70.000.

De bouwproductie kent een vertraagde groei in 2022 en 2023 door met name het beperkte aantal vergunningverleningen in de woningbouw. De stikstofproblematiek in vooral de infrasector, hogere bouwkosten en onzekere economische vooruitzichten belemmeren verder de groei. Orderboeken van bouwbedrijven zijn daarentegen nog zeer goed gevuld en nemen zelfs nog licht toe. Prijzen van nieuwbouwwoningen zijn de afgelopen jaren veel harder gestegen dan de bouwkosten van materialen en arbeid. De flink gestegen prijzen van nieuwbouwwoningen hebben vooral de opbrengsten van grondbezitters, projectontwikkelaars en in minder mate van aannemers laten stijgen. Dit stelt ING Research in het op 11 juli 2022 gepubliceerde Vooruitzicht bouw.
 
2022: Lichte groei bouwproductie
In 2021 behaalde de bouwproductie een nieuw productierecord van meer dan 130 miljard euro. Ook voor 2022 (2,5%) en 2023 (1%) verwachten we dat de sector nog licht blijft doorgroeien ondanks de flink hogere energie- en materiaalprijzen, de beperkte groei van de afgifte van bouwvergunningen en de stikstofproblematiek. In de installatie-, herstel- en renovatiemarkt zorgen hogere energieprijzen juist voor extra vraag naar energiebesparende bouwwerkzaamheden zoals de installatie van (hybride) warmtepompen, plaatsing van zonnepanelen en isolatiewerkzaamheden.

Orderboeken nog zeer goed gevuld
Orderboeken van bouwbedrijven zijn nog zeer goed gevuld. Gemiddeld hadden bouwbedrijven in mei 10,6 maanden aan werk op voorraad. Dat is het hoogste niveau van deze eeuw. Het zou uiteraard kunnen dat door materiaaltekorten werkzaamheden niet uitgevoerd kunnen worden waardoor deze opdrachten in het orderboek blijven. Orderboeken zouden daardoor ‘kunstmatig’ vol blijven, dus zonder nieuwe instroom van orders. Dit lijkt echter niet het geval. Productieniveaus lagen begin 2022 juist op hoge niveaus waaruit dus blijkt dat veel werkzaamheden zijn doorgegaan en er dus ook nieuwe instroom van nieuwe opdrachten is geweest. “Bouwers hebben de afgelopen jaren geleerd om zich goed in te dekken tegen hogere inputprijzen waardoor over het algemeen winstmarges intact blijven.” aldus Maurice van Sante, senior econoom bij ING Research. “Winsten liggen in de bouw nu ook een stuk hoger dan enkele jaren geleden maar zijn in vergelijking met andere sectoren nog steeds laag.”

Aantal bouwvergunningen neemt sinds december 2021 af
In april 2022 werden 4.187 bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen afgegeven. Dat is 35% minder dan in dezelfde maand in 2021. Ook in de maanden daarvoor daalde het aantal vergunningen. In heel 2021 was er nog wel een nieuwe piek met ruim 75.500. Deze top kan gedeeltelijk verklaard worden doordat vergunningen vervroegd waren aangevraagd om de strengere BENG-milieueisen van begin 2021 te ontlopen. Deze vergunningen zijn in de loop van vorig jaar goedgekeurd. Om de stijgende lange termijn trend weer in te zetten moet het aantal vergunningen wel weer gaan aantrekken. Tekort aan grond, complexe projectontwikkeling, capaciteitsproblemen bij gemeenten om de aanvragen te verwerken en daarbovenop de stikstofproblematiek maken dit echter een forse uitdaging.